Implementatieplan ‘Versnellen verduurzaming van de melkgeitenhouderij’

Het “Implementatieplan voor het sectorplan ‘Versnellen verduurzaming van de melkgeitenhouderij’ ” is een verdere concretisering van het rapport “Versnellen verduurzaming van de melkgeitenhouderij” zoals dat in september 2019 aan de Minister van LNV is aangeboden door het Platform Melkgeitenhouderij. Dit plan bestaat uit een serie concrete projecten met concrete doelen, tijdpaden en budgetten. In deze samenvatting vindt u een overzicht van alle projecten die zijn of worden opgestart.

Dierwelzijn     

• Onderzoek naar verbetering en aanpassing van de huidige dierwelzijns monitor in de Duurzame Geitenzuivel Keten (DGZK)
• Onderzoek om de huidige monitor, die vooral stuurt op maatregelen, om te bouwen naar meer diergebonden indicatoren. Van middelen naar doelen.
• Onderzoek en aanpassing normstelling voor duurmelken binnen de DGZK.

Zorg voor jonge dieren

• Inventariseren van de gevolgen van de nieuwe I&R (waarbij lammeren binnen 7 dagen na de geboorte gemeld moeten worden) voor benchmark lamsterfte
• Deze benchmark uitbreiden naar een brede monitor die niet alleen kijkt naar sterfte maar ook andere gezondheids- en welzijnsparameter meeneemt. Daarnaast zou deze benchmark door externen gedaan moeten worden, zoals dat ook bij de monitoring van antibiotica gebeurt.

Antibioticagebruik

• De geitenhouderij sluit aan bij de wettelijke antibiotica monitoring zoals die ook in andere sectoren gebeurt. Er wordt een database opgezet waarna de SDa als externe expert benchmarkwaarden zal vaststellen.
• Aan de hand van de ervaringen met monitoring van antibioticagebruik zal een programma worden gemaakt voor ontwikkeling van kennis en handelingsperspectief voor de veehouder.

Onderzoek Salmonella           

• In een breed onderzoek wordt gekeken naar de prevalentie van salmonella binnen de geitenhouderij.
• Onderzoek naar mogelijkheden om besmetting met salmonella te voorkomen en, in geval van besmetting, mogelijkheden om salmonella te bestrijden.

Maatschappelijke inbedding  

• De Raad van Advies van de DGZK mogelijk verder uitbreiden.
• De sector zal het programma “Ontdek de Geit” doorzetten en versterken.
• LNV neemt de geitensector mee in de tweejaarlijkse imago monitoring
• Verdere acties worden besproken in de Raad van Advies van de DGZK.

Volksgezondheid

Als het onderzoek “Veehouderij en Gezondheid Omwonenden” nieuwe inzichten levert, dan vertalen we deze naar activiteiten.

Energie en klimaat

• De WUR voert onderzoek uit naar de emissie van broeikasgassen op melkgeiten bedrijven. De uitkomsten worden besproken in de DGZK werkgroep energie en klimaat.
• Kennis en mogelijke maatregelen worden geïnventariseerd.
• Aanvullend onderzoek doen naar mogelijkheden om de emissie van broeikasgassen te verminderen.
• De energiescan in de DGZK wordt aangepast, zodat ook punten gescoord kunnen worden op het nemen van bronmaatregelen.

Kringlooplandbouw

• Verkenning wat betekent kringlooplandbouw voor de melkgeitenhouderij.
• Bespreken in de Adviesraad van de DGZK.
• Opstellen onderzoeksagenda.

Biodiversiteit

• Verkennen en leren van goede praktijken in andere (grondgebonden èn intensieve) sectoren.
• Bespreken in de Adviesraad van de DGZK.

Integraal duurzame huisvesting

• Ontwikkelen van een toetsingskader voor de evaluatie van initiatieven en ideeën rond verduurzaming van de Nederlandse melkgeitensector.
• Herontwerp van leefoppervlak, mestopslag en aanwending.
• Afhankelijk van beschikbaar budget kan een eerste fase prototype en praktijkproeven worden opgezet.

Lees hier het volledige Implementatieplan geitenhouderij.

 

Aanleiding

Sinds 2017 doorloopt de melkgeitensector een proces om te komen tot een verduurzamingsagenda. In 2018 is een toekomstvisie aangeboden aan het Platform Melkgeitenhouderij, welke de basis is geweest van de het verduurzamingsplan welke in 2019 is aangeboden aan minister Schouten (LNV). Gedurende de eerste helft van 2020 is dit plan verder concreet gemaakt in een Implementatieplan. In dit plan worden 10 thema’s benoemd: dierenwelzijn algemeen, zorg voor jonge dieren, antibiotica, zoönosen, maatschappij, energie en klimaat, kringlooplandbouw, biodiversiteit, volksgezondheid en het ontwerp van een integraal duurzame stal.  Het concept-implementatieplan is gedurende de afgelopen maanden besproken met een groot aantal belanghebbenden. Vele geitenhouders hebben feedback gegeven in diverse online en live bijeenkomsten. Een samenvatting van deze feedback staat vindt u hieronder. De Adviesraad van de Duurzame Geitenzuivel Keten is om advies gevraagd. Het plan is besproken met minister Schouten. Ze sprak haar waardering uit voor het plan, zoals ook te lezen is in deze kamerbrief De financiering van een groot deel van het plan is toegekend in een Publiek Private Samenwerking (onderzoeksvorm waarbij de overheid en het bedrijfsleden 50/50 financieren). De toekennende instantie heeft het plan als zeer goed beoordeeld. Mede op basis van bovenstaande feedback hebben de dragende organisaties van het Platform Melkgeitenhouderij (LTO Vakgroep Melkgeitenhouderij en NGZO) ingestemd met het concept-implementatieplan.  Uit al deze sessies is naar voren gekomen dat de inhoud van het plan breed gedragen wordt door de sector en alle relevante stakeholders. Platform Melkgeitenhouderij gaat naar aanleiding van al deze terugkoppeling nu over tot afronding en definitief maken van het Implementatieplan.

 

Feedback geitenhouders op Implementatieplan Verduurzaming Melkgeitenhouderij  
In verschillende online en live sessies hebben bestuurders van de LTO vakgroep Melkgeitenhouderij en van het Platform Melkgeitenhouderij het implementatieplan besproken met groepen geitenhouders.
In grote lijnen wordt de prioritering herkend. Een groot deel van de discussies ging over hoe het plan uit te voeren, inclusief tips voor een beter resultaat. Ook waren er veel vragen over wat eventuele consequenties zijn van het plan.

Algemene opmerking is dat veel dingen in de sector al goed geregeld zijn. Je zou naar aanleiding van alle “verbetertrajecten” kunnen denken dat er veel mis is in de sector, dat is niet het geval! Meer hier over communiceren heeft draagvlak en wordt minstens zo belangrijk gevonden als nieuw onderzoek.
In Ontdek De Geit zit nu vooral product communicatie. Wens is meer communiceren over thema’s waar de meeste vragen over worden gesteld, denk aan thema’s als: lam bij de moeder, welzijn van het dier, onthoorning, q-koorts vrije sector, bokjes, komen geiten wel eens buiten etc.

Onderdelen

• Dierwelzijn en duurmelken vindt men minder belangrijk. Dit is in de sector al goed geregeld. Een idee is budget voor onderzoek naar gezondheidsitems bij lammeren (met name longontsteking en gewrichtsontsteking) in plaats van duurmelken. Naar aanleiding van deze opmerkingen wordt momenteel door de WUR en de Gezondheidsdienst voor Dieren, in samenwerking met LTO vakgroep Melkgeitenhouderij, gewerkt aan een onderzoeksplan over gezondheidsaandoeningen bij jonge lammeren.
• Veel draagvlak voor aanpak Zorg voor Jonge Dieren inclusief onderzoek naar Salmonella.
• Maatschappelijke inbedding: > let op dat leden van de Raad van Advies een brede afspiegeling zijn van de hele maatschappij, geen kleine actiegroepen die veel aandacht krijgen. Let ook op dat ze niet een verborgen agenda op de DGZK loslaten.
• Sommigen zien een rol voor DGZK in biodiversiteit (vooral rond erf en stimuleren deelname aan collectieven), anderen juist niet.
• Integraal Duurzame Huisvesting: voor velen is de potstal hèt stalsysteem van de toekomst. Let dus op dat welzijn, imago en de verkoopbaarheid van geitenzuivel producten belangrijke elementen zijn bij het toetsen van alternatieve huisvestingssystemen.

Gemist
Diverse malen wordt genoemd dat Stimulering afzet bokjes wordt gemist.
In het verlengde hiervan is ook Onderzoek naar gesext sperma om het aantal geboren bokjes te beperken een item wat gemist werd.

De feedback zal bij de afwegingen voor de verdere doorontwikkeling van de verduurzamingsagenda worden meegenomen. Wanneer het Implementatieplan Verduurzaming Melkgeitenhouderij definitief is, wordt deze hier gepubliceerd.